Từ phố cổ Hội An xuôi theo dòng sông Thu Bồn khoảng 3 km là tới làng gốm Thanh Hà, một làng gốm nhỏ hiền hòa và yên bình với những ngả đường đất quanh co, những bụi tre ven bờ ao và lối mòn dẫn xuống chiếc cầu ao xinh xắn. Vừa đi được một đoạn trên đường làng đã thấy ngay sự hiện diện của gốm. Và trong bài viết này, DIVA Gốm Sứ sẽ cùng bạn ghé thăm và tìm hiểu về công việc vuốt gốm của những nghệ nhân ở đây nhé.
Bàn xoay ở làng gốm Thanh Hà được vận hành bằng sức người, chứ không chạy bằng mô-tơ như ở Bát Tràng. Người nghệ nhân ngồi bàn xoay phải rất khéo léo và nhuần nhuyễn mới có thể cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ: quay bàn xoay bằng chân; 2 tay nhào đất, xén và viên thành những miếng vừa đủ cho một sản phẩm; nhặt sản phẩm đã vuốt xong, xếp ra giá để phơi, đồng thời đặt miếng đất mới xuống bàn xoay cho một vòng quay mới.
Trong khi đó, một người nghệ nhân khác ngồi bên dưới thì có nhiệm vụ vuốt gốm. Một chu trình vuốt gốm cũng không hề đơn giản mà đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo và sự kết hợp nhịp nhàng của các ngón tay. Đầu tiên là phải vuốt thẳng lên đã…
… sau đó mới tạo dáng. Ngoài việc sử dụng đôi tay điêu luyện của mình, những thợ gốm ở đây còn sử dụng một mảnh gỗ nhỏ để tạo hình gốm.
Riêng phần đế thì người thợ gốm phải dùng ngón tay. Hình bên dưới là lúc người thơ gốm gần hoàn thành xong một chiếc tộ (ngoài Bắc gọi là niêu).
Làng gốm Thanh Hà có một điểm khác biệt so với gốm sứ Bát Tràng và Chu Đậu đó là chỉ sản xuất các sản phẩm gốm chứ không làm đồ sứ. Hình bên dưới là các sản phẩm đang chờ để đưa vào lò nung.
Lò gốm ở Thanh Hà có một sản phẩm gốm khá độc đáo. Sau khi vuốt thành hình chum thì thu miệng bình lại và đóng kín, sau đó dùng tay tạo dáng thành một cái nắp “giả” rất đẹp. Tiếp theo, người thợ gốm sẽ rạch một khe nhỏ ở thân cái bình này, và sau khi hoàn thiện thì chiếc bình này có nhiệm vụ như một chiếc “ống heo” thật ngộ nghĩnh.
Sau công đoạn tạo hình gốm người ta bắt đầu cho vào lò nung. Ở đây, thợ gốm vẫn đốt lò bằng củi. Một mẻ gốm, tính cả thời gian vào lò, đốt và ra lò mất khoảng 4 ngày với nhiệt độ khoảng 800 – 900 độ C.
Sản phẩm nung xong có màu gạch non trông rất bắt mắt. Các lò gốm ở Thanh Hà thường làm những sản phẩm gia dụng bình dân và một số đồ lưu niệm nho nhỏ rất tinh tế.
Theo Infonet