Ở Việt Nam ta, thưởng trà là một trong những nét văn hóa vô cùng đặc biệt và đậm đà truyền thống, gắn liền với đời sống và sinh hoạt của người dân từ thời xa xưa cho tới nay. Và thưởng trà cũng là một trong những thú vui tao nhã của mọi tầng lớp trong xã hội, không phân biệt ai cả.
Bên cạnh đó, thưởng trà của người Việt Nam lại hoàn toàn khác xa với nghệ thuật thưởng trà của các quốc gia khác, các nền văn hóa khác. Rất hiếm thấy có dân tộc nào lại yêu thích trà xanh, trà tươi như một thức uống phổ biến, và nâng tầm lên một niềm vinh quang của cả dân tộc.
Và cũng chưa có một dân tộc nào khác kể cả các dân tộc mà họ nâng nền văn hóa thưởng trà của họ lên thành “ĐẠO” như Nhật, Trung Quốc, Hàn Quốc lại có được cách uống trà cầu kỳ, mà thanh nhã như cách làm và uống trà sen Tây Hồ của người Hà Nội. Và cũng không có nhiều dân tộc có được văn hóa trà phát triển sâu rộng như Việt Nam từ cách uống trà, trà cũ trong cung đình, cách uống trà tươi dân dã, và cách uống trà thưởng trà như hội trà ngũ hương của các văn nhân nho sĩ thời xưa .
Trở lại với việc thưởng thức trà của chúng ta ngày nay, chắc bạn đã tự từng hỏi cách thưởng trà của mình đã đúng đã chuẩn hay chưa? Và thưởng trà như thế nào mới là đúng cách, mới là văn hóa?
Câu trả lời thì vô cùng đơn giản: chẳng có cách nào là đúng chuẩn cả và hãy cứ thưởng thức trà theo cách của riêng bạn.
Tại sao lại như thế? Hãy trở lại với nguồn gốc của trà, công dụng đích thực của trà trong cuộc sống: giải khát, giúp tỉnh táo và sau đó mới đến thưởng trà.
Dân tộc chúng ta là dân tộc biết đến trà sớm nhất trên thế giới, đến Khổng Tử triết gia vĩ đại của Trung Quốc đã phải nói : “… dân Bách-Việt chuyên làm ruộng lúa mà ăn chứ không như chúng ta trồng kê và lúa mì. Họ uống nước bằng lá cây hái trong rừng gọi là trà.” Điều đó cho thấy từ vài nghìn năm trước chúng ta đã biết đến trà tươi. Và mục đích lúc đó đơn giản chỉ là giải khát và tỉnh táo khi làm việc.
Mà cái việc uống trà tươi thì chẳng thể dùng một cái chén hạt mít để mà uống được mà phải dùng bát lớn mới đã, làm ực một cái hết nhẵn mới sướng. Thế mà có nhiều người có tí chữ trong đầu lại bảo thế là Ngưu ẩm hay Tượng ẩm gì đó ? Ừ thì ngưu ẩm nhưng với cái thời tiết nóng ẩm khó chịu như miền bắc khi khát khô cả cổ đưa cho bát trà xanh thì lúc ấy nho nhã đến mấy, thanh cao bao nhiêu cũng phải ực cái cho nó đã khát, lúc ấy lại đưa cho anh nho nhã cái chén hạt mít thì chắc chẳng biết làm gì. Thế nên cái chuyện uống này nó do thời tiết quyết định,tất nhiên khi vấn đề đã khát đã giải quyết thì mới bàn được đến chuyện thưởng thức trà được.
Cuộc sống mỗi ngày một khấm khá hơn nên cái nhu cầu thưởng thức trà cũng mỗi ngày một đi lên, cầu kỳ hơn. Nhiều người cho rằng sử dụng ấm Tử Sa uống trà nó mới ngon, chén sứ phải làm từ trấn Cảnh Đức nó mới đẹp và sang trọng; khay trà, bàn trà phải làm bằng gỗ quý …. Nhưng ngay cả trong chuyện thưởng trà cầu kỳ này cũng không có nhiều người trùng quan điểm với nhau, người thì thích ấm bé, chén bé; người thì thích ấm lớn chén miệng loe lớn uống nó mới thích… Thế nên nhiều bên đối lập lại hay đấu đầu nhau trong cái chuyện uống thế nào là vừa đủ và đúng . Thôi thì cứ hãy mặc kệ, bạn hãy cứ uống trà theo cách mà bạn thoải mái nhất, vì thưởng trà là dành cho chính bản thân bạn, là giây phút thư giãn cho chính bạn nên làm thế nào mà bản thân bạn thấy mãn nguyện đó mới là cách uống trà đúng nhất, chuẩn nhất .
Đình Quí (theo trathuanviet.com)
