Giống như trà đạo, nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản (hay còn gọi là Ikebana – Hoa đạo) cũng là một nét văn hóa truyền thống nổi tiếng của Nhật Bản. Ikebana trong tiếng Nhật có nghĩa là “hoa sống”, hàm ý nói về nghệ thuật tái tạo lại vẻ đẹp của thiên nhiên qua các cung bậc màu sắc của các loài hoa, cỏ. Sâu xa hơn nữa, Ikebana cũng là nghệ thuật kết hợp hài hòa các sắc màu trong tự nhiên để ẩn chứa những điều ý nhị mà người cắm hoa muốn gửi gắm.

Lịch sử Ikebana

Ikebana (còn được gọi là Kado hay Hoa đạo), xuất phát từ nghi lễ dâng hoa cho Đức Phật và dần trở thành một hình thức nghệ thuật truyền thống từ thế kỷ thứ 15. Từ đó cho đến cuối thế kỷ 17, ở Nhật Bản lại xuất hiện thêm trường phái Rikka (một cách cắm hoa công phu tái tạo vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên), trường phái Nageire (gợi lên vẻ đẹp mộc mạc, thanh tao), trường phái Shoka (kết hợp giữa Rikka và Nageire). Sau thời kỳ phục hưng Minh Trị 1868, một số nét nghệ thuật truyền thống Nhật Bản trong đó có Ikebana bị văn hóa phương Tây lấn át, tuy nhiên vào cuối thế kỷ 19, nghệ thuật này lại hồi sinh mạnh mẽ và tiếp tục phát triển vững vàng cho đến ngày nay với hàng triệu người theo học.

Ikebana – vẻ đẹp từ tình yêu thiên nhiên của người Nhật

Có thể nói, nghệ thuật cắm hoa Ikebana phát triển mạnh mẽ và vững chắc là do tình yêu thiên nhiên sâu sắc của người dân Nhật Bản. Nếu có dịp ghé thăm đất nước hoa anh đào, chúng ta không khó để nhận ra họ luôn giữ được mối liên kết chặt chẽ của mình với thiên nhiên ngay cả khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh chóng. Điều đó có thể dễ dàng thấy được qua những bình hoa đủ màu sắc được bày trí trong nhà, quán cafe, thậm chí là trên những chiếc xe ô tô, bạn cũng sẽ bắt gặp những bông hoa, lọ hoa nhỏ xinh.

Với Ikebana, người Nhật Bản rất chú trọng cách sắp đặt, bố cục và vẻ đẹp tự nhiên chứ không đơn giản là sắc màu của các loại hoa. Vì lẽ đó mà họ đã phát triển một nghệ thuật cắm hoa bao gồm cả cành, cuống, lá. Thêm một điểm đặc biệt nữa là người Nhật còn sử dụng Ikebana để biểu thị thời gian, ví dụ như:

– Quá khứ: Dùng hoa nở hết, trái cây khô hay lá cây khô.

– Hiện tại: Dùng hoa nở nửa chừng hay lá cây hoàn hảo.

– Tương lai: Dùng nụ hoa, nụ lá để hứa hẹn sự tăng trưởng sắp tới.

Hoặc họ sử dụng để biểu hiện các mùa trong năm:

– Mùa Xuân: Cách sắp đặt đầy sức sống với các đường cong biểu hiện sinh lực.

– Mùa Hạ: Cách sắp đặt tỏa ra và tràn đầy.

– Mùa Thu: Cách sắp đặt mỏng và thưa thớt.

– Mùa Đông: Cách sắp đặt đượm buồn và lắng nghỉ.

Triết lý trong nghệ thuật Ikebana

Trong Ikebana, người Nhật thường sử dụng ba nhóm hoa hoặc cành là xếp theo hình tam giác. Nhóm chính xếp ở giữa, thẳng đứng; nhóm thứ hai và nhóm thứ ba hơi nghiêng về hai bên và đối xứng với nhau. Ba đường nét chính này tượng trưng cho Thiên – Địa – Nhân (Trời – Đất – Người), ý chỉ sự hòa hợp giữa con người với đất trời, thiên nhiên.

Là một trong những nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản, Ikebana thể hiện tình yêu và sự nâng niu lớn lao của người dân nước này dành cho thiên nhiên. Với những thông tin thú vị trên, DIVA Gốm Sứ hy vọng đã giúp những ai yêu mến đất nước và con người ở xứ sở mặt trời mọc hiểu thêm về nét văn hóa độc đáo này.

Bạn cũng có thể tham khảo các sản phẩm bình hoa cao cấp nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản tại DIVA Gốm Sứ.

Vân Nguyễn (Tổng hợp từ Internet)