Trà Đạo là một nét văn hóa truyền thống có sự hình thành và phát triển từ rất lâu đời tại đất nước hoa anh đào. Trà Đạo không chỉ đơn thuần là thưởng thức một tách trà mà bên trong còn ẩn chứa và lồng ghép cả nghệ thuật sống. Nghi thức Trà Đạo của Nhật Bản tuy rất cầu kỳ và phức tạp nhưng có thể tóm gọn qua bốn chữ Hòa – Kính – Thanh Tịnh. Hãy cùng DIVA Gốm Sứ tìm hiểu đôi nét về điều này nhé.

Nguồn gốc và sự phát triển của Trà Đạo

Theo ghi chép thì Trà Đạo Nhật Bản bắt nguồn từ vị thiền sư Esai (1141 – 1215 ) sau khi qua Trung Quốc tham vấn đạo trở về đã mang về theo một số hạt trà về trồng trong sân chùa tại Kyoto Nhật Bản. Bằng việc kết hợp với nhiều nghi thức đặc biệt cùng sự chiêm ngẫm cuộc đời khi thưởng thức một chén trà, vị thiền sư này đã viết cuốn sách ” Khiết Trà Dưỡng Sinh Ký ” – (Kissa Yojoki).

Cũng từ đó, với sự cải tiến không ngừng nghỉ kết hợp với việc đưa những giáo lý Phật giáo vào nghi thức thưởng trà, Trà Đạo đã dần lớn lên thành một nét văn hóa đặc trưng và độc đáo của Nhật Bản. Trà Đạo với sự tỉ mỉ từ việc chuẩn bi, pha trà, cho đến việc thưởng thức tách trà đã trở thành một phương thức giúp tâm hồn người thưởng trà được an trú ở từng giây từng phút hiện tại. Bằng việc giúp tâm hồn thư thái, đồng thời hòa mình với thiên nhiên, qua mỗi tách trà, tâm hồn mỗi người sẽ được gột rửa và sống hài hòa, thánh thiện hơn với bản thân, với mọi người và với thiên nhiên.

Tinh thần của Trà Đạo được thể hiện qua bốn chữ : Hòa – Kính – Thanh – Tịnh 

Tuy chỉ là bốn chữ đơn giản nhưng thật không dễ để có thể diễn tả toàn bộ ý nghĩa bằng ngôn từ. Chỉ có thể nói nôm na như sau:

Hòa tức là sự hài hòa giữa Trà Nhân và Trà Thất (không gian thưởng trà), giữa những Trà Nhân với nhau, và giữa Trà Nhân với trà cụ. Tất cả những điều này như một sợi dây tạo nên mối liên kết khăng khít về những giây phút hiện tại.

Kính ngoài ý nghĩa chỉ sự tôn kính, kính trọng những Trà Nhân, những sự vật hiện hữu tại giây phút hiện tại mà còn thể hiện sự trân trọng, biết ơn mọi sự.

Thanh là sự thanh khiết, khiết tịnh, thánh thiện, hài hòa, khiêm nhường trong cái tâm của mỗi người. Chỉ khi Hòa – Kính – Thanh đạt được đến một mức độ nhất định thì chữ Tịnh mới xuất hiện.

Tịnh là kết quả khi tâm hoàn toàn được an trú ở hiện tại, khi đó con người sẽ ý thức được từng cử chỉ, từng hành động, từng lời nói và mọi sự vật xung quanh mình ở đây và ngay lúc này, không còn quá khứ, tương lai. Cũng chính lúc ấy, người ta sẽ đạt đến một trạng thái cao về mặt tinh thần và tâm linh, họ sẽ tìm thấy được sự an lạc và hạnh phúc thưc sự.

Bốn chữ Hòa – Kính – Thanh – Tịnh cũng được xem như một chiếc thước đo để mỗi Trà Nhân để có thể tự nhận biết mình đang ở đâu trên con đường Trà Đạo.

Vân Nguyễn (Tổng hợp từ Internet)