Từ ngàn xưa, vàng đã được xem là loại kim loại quý của thần linh và các bậc đế vương.  Nghệ nhân Bùi Xuân Hải – người có kinh nghiệm lâu năm trong việc nghiên cứu và sưu tầm đồ cổ, đã dày công nghiên cứu và ứng dụng thành công kỹ thuật vẽ vàng trên sứ vô cùng tinh xảo, độc đáo. Cùng DIVA Gốm Sứ tìm hiểu nghệ thuật làm sứ tinh tế này nhé.

Sau 22 năm thí nghiệm và 10 năm sản xuất thành công những sản phẩm sứ được vẽ vàng nguyên chất hoàn toàn bằng tay, nghệ nhân Bùi Xuân Hải cho rằng một tác phẩm hoàn chỉnh phải trải qua nhiều công đoạn rất kỳ công như các chu trình đổ khuôn cốt bằng tay, gốm sau khi nhúng men, vẽ chàm và sẽ được nung ở nhiệt độ 1300 độ C để thành sứ, vẽ vàng trang trí rồi đem nung tiếp ở nhiệt độ trên 800 độ C… Để có một tác phẩm sứ vẽ vàng sẽ chủ yếu gồm những công đoạn sau:

Tạo hình đồ sứ bằng khuôn đúc.

Để có hình khối chính xác, sản phẩm sẽ được gia công bằng máy.

Để hoa văn, họa tiết trên sản phẩm có độ sắc nét, các nghệ nhân sẽ sử dụng những dụng cụ chuyên dụng để chỉnh sửa.

Nghệ nhân sẽ vẽ một lớp hoa văn màu men để làm nền.

Sứ trắng sau khi nung ở nhiệt độ 1300 độ C, sẽ được vẽ trang trí vàng lên trên.

Vẽ xong, sản phẩm sẽ được nung một lần nữa ở nhiệt độ trên 800 độ C. Đây kỹ thuật rất tinh xảo và phức tạp.

Một số sản phẩm được 2 – 3 nghệ nhân vẽ trong vòng nửa năm mới hoàn thành.

Nghệ nhân sẽ vẽ hoàn toàn bằng tay và bằng vàng nguyên chất.

Tính giá trị và tính nghệ thuật cao trong mỗi sản phẩm sứ vẽ vàng này thể hiện trong việc sử dụng nguyên liệu vàng nguyên chất để vẽ.Theo lời nghệ nhân Bùi Xuân Hải, khi vẽ vàng ở trạng thái hóa lỏng màu cánh gián, nhưng sau khi nung ở 800 độ C, nét trang trí sẽ trở nên sáng bóng và có độ bám rất cao, vì vậy nét vẽ không bị bào mòn và không phai màu theo thời gian.

Những đường nét vẽ vàng mảnh như tơ, một số còn gồm hàng trăm nét vẽ lồng ghép vào nhau rất phức tạp đòi hỏi kỹ thuật vẽ điêu luyện, rất công phu, tỉ mỉ trong việc tính toán từng nét bút một để thể hiện từng đường nét tinh xảo trên sản phẩm. Ngoài ra, với những nét vẽ mảnh, người ta phải dùng bút đặc biệt làm bằng lông mèo, thậm chí có lúc phải vẽ bằng một sợi tóc.

Khi đời sống kinh tế phát triển hơn, nhu cầu thưởng thức và sử dụng những tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao trong công chúng cũng ngày càng nhiều hơn. Trong đó, những tác phẩm sứ mỹ nghệ vẽ vàng độc đáo không có giá trị về mặt vật chất mà còn là những tác phẩm nghệ thuật đích thực.

Theo VNP